Wat drijft jou om te werken als public health professional?

Hoop om de wereld met preventie een beetje gezonder te maken is mijn belangrijkste drijfveer. Verontwaardiging over onrecht en ongelijkheid een belangrijke katalysator. Ook mijn nieuwsgierigheid naar factoren die gezondheid beïnvloeden en mijn wil om het beste boven te halen bij anderen en mezelf spelen een belangrijke rol.

En vooral ook mijn eigen ervaringen. Tijdens mijn opleiding tot epidemioloog zag ik de gevolgen van ongelijke behandeling. Drie Touareg vrouwen wachtten urenlang op een bankje tegen de muur van het gezondheidscentrum in Niger tot ze aan de beurt waren voor de moeder- en kindzorg. Ze kwamen als eerste maar werden vanwege hun nomadische cultuur en taal als laatste geholpen. En in Nederland zie ik ongelijkheid en onrecht. Begin 2020 vertelde een huisarts me geëmotioneerd over haar ervaringen als mantelzorger voor een jonge Oeigoerse asielzoeker die kanker bleek te hebben. Verschillende keren maakte ze mee dat specialisten weigerden een tolk te bellen terwijl de jongeman onvoldoende Nederlands sprak om de diagnose te begrijpen en om de behandelopties te bespreken. Hij wist niet meer wie hij kon vertrouwen van en wilde niet behandeld worden. Een paar maanden later overleed hij.

Wat vind jij het meest aansprekende voorbeeld van public health in jouw werkveld?

Een mooi voorbeeld van public health is de publieke gezondheidszorg voor Een heel mooi voorbeeld van public health is de publieke gezondheidszorg voor asielzoekers (PGA). In 2015 en 2016 kwamen in korte tijd 80.000 asielzoekers naar ons land, waaronder 30.000 kinderen. Het aantal asielverzoeken was vier keer zo hoog als in de jaren daarvoor. De GGD’en, JGZ- organisaties en het COA hebben toen laten zien dat ze onder hoge druk de jeugdgezondheidszorg, infectieziektebestrijding en gezondheidsbevordering voor deze nieuwkomers snel op kunnen schalen. Ook nu met corona kunnen GGD’en en JGZ-organisaties weer een belangrijke rol pakken vanuit hun preventieve taken voor asielzoekers én voor statushouders in gemeenten

En m’n eigen weg zoeken

In 2012 nam minister Schippers het standpunt in dat mensen die onvoldoende Nederlands spreken en zorg nodig hebben zelf de taalbarrière maar op moeten lossen. Daarom schafte ze de overheidsregeling voor tolken in de zorg af. Ondanks goed onderbouwde protesten van beroeps- en patiëntenorganisaties was er geen beweging te krijgen in de systeemfout die toen ontstond.

Ik heb er in 2019 voor gekozen om deze schrijnende situatie aan te pakken door te gaan lobbyen voor menswaardiger beleid. Samen met jeugdarts Petra de Jong heb ik de lobby opgepakt vanuit de Johannes Wier Stichting voor gezondheidszorg en mensenrechten. De lobby doen we met een heleboel mensen die ook bezorgd zijn en verontwaardigd over deze onrechtvaardige behandeling. De slogan van onze campagne is “Taal mag toch geen obstakel zijn? Tolken terug in de zorg alstublieft”.

Het lobbyen is een complexe puzzel, maar dat geeft me ook juist energie. Zonder optimisme lukt dit niet. En het eerste resultaat is er: de Kwaliteitsraad van Zorginstituut Nederland reageerde heel positief op onze oproep om prioriteit te geven aan het ontwikkelen van duurzaam kwaliteitsbeleid voor het omgaan met taalbarrières in de zorg en het sociaal domein. Met de organisaties die onze oproep ondertekenden zetten we nu de eerste stappen voor het ontwikkelen van een kwaliteitsstandaard.