Wat drijft jou om te werken als public health professional?
Sinds mijn studie heb ik altijd werk gezocht in de publieke sector en hoop ik een maatschappelijke bijdrage te kunnen leveren. Ik heb eigenlijk bijna altijd gewerkt op het grensvlak van kennis/onderzoek enerzijds en beleid/praktijk anderzijds.
Soms werkte ik meer vanuit de kenniskant (bv Erasmusuniversiteit en Tranzo, Universiteit van Tilburg) aan de relatie onderzoek – praktijk, soms meer vanuit de praktijkkant (bv GGD Rotterdam). Mijn werk had meestal betrekking op de volksgezondheid en welzijn in brede zin.
Met name de mensen met een lagere sociaaleconomische status verdienen de aandacht. De sociaaleconomische gezondheidsverschillen (segv) nemen alleen maar toe. In de jaren ’90 zat ik al in twee landelijke commissies (Commissie Albeda en Commissie Ginjaar) die waren ingesteld om de segv op de kaart te zetten. Het is triest om te moeten concluderen dat deze verschillen alleen maar groter zijn geworden. Mensen met een lagere opleiding en lagere inkomens leven nu al gemiddeld 7 jaar korter en 19 jaar in minder goed ervaren gezondheid.
Ten aanzien van de segv maar ook algemeen geldt dat ik vind dat je als mogelijk moet samenwerken met de doelgroep (co-creatie) en dat je zaken intersectoraal moet aanvliegen.
Wat vind jij het meest aansprekende voorbeeld van public health in jouw werkveld?
Laat ik beginnen met een citaat uit de NRC in 1999:
De lucht in de straten van Nederland lijkt soms wel stroop, zo zwaar en vol is ze. Er hangt een weeë geur van omgevallen ontlasting tonnen en huishoudelijk vuil… Schimmels en bacteriën zijn overal: op de muren achter het schamele behang, in het stro van de matrassen in de bedstee en zelfs in de kleding die bij gebrek aan schoon water nooit écht schoongewassen is..”
Dit is het Nederland van 1900. De levensverwachting is dan ongeveer 45 jaar. In 1850 was de levensverwachting tussen de 35 en 40 jaar. Onze levensverwachting is in slechts 5 generaties meer dan verdubbeld! Dat is vooral te danken aan collectieve maatregelen in de sociale en fysieke omgeving. Bekend is het werk van de hygiënisten, eind 19e eeuw, wat leidde tot de riolering en de waterleiding en zo tot een grote afname van epidemieën. Ik denk dat het werk van deze hygiënisten het meest aansprekende voorbeeld is voor het gehele public health werkveld.
We zouden eigenlijk weer een gamechanger als een riolering nodig hebben. In ieder geval zijn leefstijlgeneeskunde en collectieve maatregelen van belang. Bij collectieve maatregelen kun je denken aan accijnspolitiek en wet- en regelgeving, ook op lokaal niveau. Zo kun je bijvoorbeeld ook denken aan projecten als rookvrije schoolpleinen.
Waar ben je het meest trots op als public health professional?
Het verbinden van beleid, onderzoek en praktijk, als laatste bij Tranzo, Tilburg University.
In 2000 ben ik begonnen met Tranzo, het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van Tilburg University. Tranzo telt nu meer dan 10 academische werkplaatsen die het hele veld van zorg en welzijn bestrijken. In deze werkplaatsen proberen we om drie soorten kennisbronnen aan elkaar te koppelen: wetenschappelijke kennis, de professionele expertise van de zorgverlener en de kennis en expertise van de burger, de patiënt.
Daarnaast ben ik blij dat ik heb bijgedragen aan het op de kaart zetten van de functie epidemiologie en aan de integratie van epidemiologie en gezondheidsbevordering vanaf halverwege de jaren tachtig en aan de landelijke gezonde steden beweging in dezelfde tijd. De laatste jaren probeer ik vooral een bijdrage te leveren aan het landelijk nog meer op de kaart zetten van preventie.